तात्पर्यकथाः दोन गाढवे

(इमेलमधून आलेली कथा. मूळ लेखक अज्ञात.)

कोणे एके काळी एका धोब्याकडे दोन गाढवे होतीः गाढव क आणि गाढव ख. दोघांना सारखाच भार वाहून न्यायचा होता. क ने विचार केला की आपण मालकाला प्रभावित करु. म्हणून क ने जास्त ओझे वहायला सुरुवात केली. मालक खूष झाला आणि त्याने ख कडून पण जास्त ओझे वाहण्याची अपेक्षा करायला सुरुवात केली. ख जास्त ओझे वाहू शकला नाही. म्हणून मालकाने त्याला मारले.

त्या दिवशी ख क ला रडत म्हणाला, 'तू असं का करतोस? आपण दोघंही पूर्वीइतकं ओझं वाहून मजेत राहू.'
पण क ने ऐकलं नाही. क ने आता जास्त आणखी ओझं घेऊन धावायला सुरुवात केली. मालक क वर खूष झाला आणि ख असं का करत नाही म्हणून ख वर रागावला. असेच काही दिवस गेले. मालक ख वर खूप चिडला होता. एक दिवस जास्त ओझं वाहत नाही म्हणून त्याला मालकाने मारुन मारुन ख मरुन गेला.

क आता आनंदी झाला कारण आता त्याचा एकाधिकार होता. पण मालकाने क चे कर्तृत्व पाहून त्याला ख चं पण ओझं द्यायला सुरुवात केली. आणि त्याला ते घेऊन धावावं पण लागत होतं. असे काही दिवस गेल्यावर क ची पाठ दुखायला लागली. इतकं ओझं त्याला झेपेनासं झालं. मालक क वर पण चिडला आणि मालकाने क ला एक दिवस मारुन मारुन क पण मेला.

मालक नव्या गाढवांच्या शोधात निघाला!
तात्पर्येः
१. अशा मालकांनी शक्यतो गाढवं स्वस्त मिळतील अशा जागी वास्तव्य करावे.
२. हाताखालील प्रत्येक सहकाऱ्याला सारखी वागणूक द्यावी आणि प्रत्येकाची कुवत समान मानावी.
३. ओझे बरोबरीने वहावे व आपल्या मालकापुढे जास्त प्रभाव पाडण्यासाठी अतिशहाणपण करु नये.
४. आपला सहकारी संकटात असेल तर त्यात आनंद मानू नये.
५. अतिकष्ट करु नये, हुशारीने काम करावे.
६. गाढवांनी आपली संघटना स्थापन करुन मालकांवर नजर ठेवावी.
७. मालकाने गाढवांच्या कामाचा 'टाईम स्टडी' करुन जास्तीत जास्त फायदा मिळेल अशाप्रकारे गाढवांचे ओझे व वेग ठरवण्यासाठी समिती नेमावी.
८. गाढवांनी कायद्याचे पूर्ण ज्ञान मिळवून मालकावर 'हॅरासमेंट चार्ज' लावावे.
९. एका गाढवाने शक्यतो आपल्या अगदी जवळच्या नात्यातले गाढव असेल तिथे काम करणे पसंत करावे,म्हणजे स्पर्धा सौम्य होईल.
१०. मालकाने योग्य 'मॅनपॉवर सर्च' सल्लागार कचेरीला कंत्राट देऊन जास्तीत जास्त ओझं वाहू शकणारी 'क्वालिटी' गाढवं निवडावी.
११. जगात गाढवांना तोटा नाही, तस्मात् मालकांनो, आपल्या फायद्याचं बघा,गाढवांचा विचार करु नका.
(हेच नियम कंपन्या आणि त्यातले कर्मचारी यांना लावून बघा बरं!!हल्ली जास्तीत जास्त गाढवं मिळवून त्यांना राबवणंच चालू आहे सगळ्या कंपन्यांचं.)
-अनुराधा कुलकर्णी

तात्पर्यकथाः काचेचा पेला

(ही कथा कधीतरी कोणाच्या तरी तोंडून ऐकली आहे. मूळ कोणाची आहे ते माहिती नाही.)

नोकरीसाठी मुलाखत चालू होती. समोर असलेल्या उमेदवारांच्या समूहाला साहेबांनी विचारलेः 'हा माझ्या हातात काचेचा पेला आहे. हा मी फोडला तर किती तुकडे होतील?' अनेकांनी अनेक उत्तरे दिली.
कोणी म्हणाले, 'ते पेला किती उंचीवरुन टाकला आणि कोणत्या जमिनीवर टाकला त्यावर अवलंबून आहे.'
कोणी म्हणाले, 'बरोबर २३५ तुकडे होतील.'
कोणी म्हणाले, 'तुकडे होणार नाहीत. पेला अभंग काचेचा आहे.'
कोणी म्हणाले, 'सांगता येत नाही. इनसफिशियंट डाटा.'
कोणी म्हणाले, 'मला एक दिवसाचा वेळ द्या.'
कोणी म्हणाले, 'असंख्य'

एका उमेदवाराने 'मी जरा वेगळ्या प्रकारे उत्तर देऊ का' म्हणून परवानगी घेतली. आणि पेला उचलून जोरात जमिनीवर टाकून दिला. 'बघा, आता खाली आहेत तितके तुकडे होतील.'
हा उमेदवार नोकरीसाठी निवडला गेला.

तात्पर्येः
१. नोकरीच्या मुलाखतीला अभ्यास करण्यात जास्त वेळ घालवू नये. कराव्या लागणाऱ्या कामाचा आणि त्या पदासाठी मुलाखतीत विचारलेल्या असंबद्ध प्रश्नांचा बऱ्याचदा कमी संबंध असतो.
२. बसून आणि मिटींगा घेऊन तर्ककुतर्क करण्यापेक्षा प्रत्यक्ष परिस्थितीत जाऊन प्रश्नाला भिडावे.
३. मुलाखतीच्या ठिकाणी भारी आणि चांगले काचेचे पेले ठेऊ नयेत.
४. दुसऱ्याच्या किंमती चीजवस्तूच्या नुकसानाची पर्वा न करता आपल्याला हवं ते करणारे जगात पुढे जातात.
५. हा प्रयोग पुढच्या वेळी परत हाच प्रश्न विचारुन करु नये. उमेदवार बरेच असतात आणि तितके काचेचे पेले फुटून वाया जाणं परवडत नाही.
६. कचेरीत साफसफाई करणाऱ्या शिपाईवर्गाने आपल्या हक्कांबद्दल सतर्क रहावे. एकदा सफाई केल्यावर कोणी पेला फोडून कचरा केल्यास तो फोडणाऱ्याला स्वच्छ करायला सांगावा.
-अनुराधा कुलकर्णी